Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi (Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi) vào ngày 24 tháng 6 năm 2024, có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2025 và thay thế Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014. Một trong những thay đổi quan trọng được đưa ra bởi Luật Tổ chức Tòa án nhân dân sửa đổi là việc thành lập Tòa án chuyên trách sơ thẩm về sở hữu trí tuệ (Tòa án chuyên trách SHTT).
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quyết định về việc thành lập, giải thể và thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án chuyên trách SHTT. Cơ cấu tổ chức của tòa án bao gồm Chánh án, Phó Chánh án, Thẩm phán, Thanh tra Tòa án, Thư ký Tòa án và các công chức, viên chức khác. Thẩm phán của Tòa án chuyên trách SHTT phải có kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực SHTT, để có thể đạt được mục đích nâng cao chất lượng và hiệu quả thực thi quyền SHTT trong tố tụng dân sự.
Tòa án chuyên trách về SHTT có các nhiệm vụ và thẩm quyền sau:
Xét xử sơ thẩm các vụ án SHTT theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự và Luật Tố tụng Hành chính, bao gồm các tranh chấp dân sự, tranh chấp kinh doanh, thương mại liên quan đến quyền SHTT và các đơn khởi kiện dân sự đối với các quyết định của Cục SHTT Việt Nam;
Áp dụng các biện pháp xử lý hành chính theo quy định của pháp luật;
Tổng hợp thực tiễn xét xử và đề xuất án lệ;
Phát hiện và đề xuất tính hợp hiến, hợp pháp của các văn bản pháp luật trong quá trình xét xử; và
Giải thích việc áp dụng pháp luật trong quá trình giải quyết SHTT
Tòa án chuyên trách về SHTT sau khi được thành lập sẽ được phép hoạt động sau khi Bộ luật Tố tụng Dân sự và Luật Tố tụng Hành chính được sửa đổi có liên quan hoàn tất. Việc thành lập Tòa án chuyên trách về SHTT nhằm giải quyết tình trạng phức tạp ngày càng tăng của các vụ án SHTT, bao gồm cả các vụ án có yếu tố nước ngoài. Tòa án sẽ tăng cường bảo vệ quyền SHTT và góp phần tạo nên khuôn khổ pháp lý vững chắc hơn tại Việt Nam.
